9.No Man's Land

Bosnian/2001/98min

Directed by Danis Tanovic

2012-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ 'Halima's Path' എന്ന ബോസ്നിയൻ ചിത്രം നൽകിയ അമ്പരപ്പാണ് 'No Man's Land'(2001) കാണാൻ പ്രചോദനമായത്. 1992-95 കാലഘട്ടത്തിൽ നടന്ന ബോസ്നിയൻ യുദ്ധത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരുക്കിയ ചിത്രത്തിലെ കേന്ദ്ര കഥാപാത്രങ്ങൾ 3 പട്ടാളക്കാരാണ്. എന്നാൽ നാം കണ്ടു ശീലിച്ച പട്ടാളക്കഥകളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്ഥമാണ് ചിത്രം. തുടർന്നും ബോസ്നിയൻ ചിത്രങ്ങൾ കാണാനുള്ള ഗ്രീൻ സിഗ്നൽ തന്നെയാണ് 'No Man's Land' എന്ന ഡാനിസ് തനോവിച്ച് രചനയും സംവിധാനവും നിർവ്വഹിച്ച ഈ ചിത്രവും നൽകുന്നത്.

ഒരു ട്രഞ്ചിൽ അകപ്പെട്ടു പോകുകയാണ് ഒരു ബോസ്നിയൻ സൈനികനും മറ്റൊരു സെർബിയൻ പടയാളിയും.ഇരുവരും അവരവരുടെ ശത്രുരാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും വെടിയുയരും എന്ന ഭയത്തിനാൽ, രക്ഷപ്പെടുന്നതിനായി വെളിച്ചമണയാൻ കാത്തിരിക്കുകയാണ്. യുദ്ധത്തെ നേരിൽ കാണുന്ന, യുദ്ധമുഖത്ത് രണ്ടു രാജ്യങ്ങൾക്കായി പോരാടുന്ന പട്ടാളക്കാരിലൂടെ രണ്ടു രാജ്യങ്ങളുടെയും ആശയങ്ങളിലെ കലഹം നേരിൽ സാധ്യമാക്കുന്നുണ്ട് സംവിധായകൻ.ഈ സമയമാണ് ട്രഞ്ചിൽ മരിച്ചു എന്ന് കരുതിയിരുന്ന മറ്റൊരു ബോസ്നിയൻ പട്ടാളക്കാരൻ ഉണരുന്നത്. പക്ഷെ അയാളുടെ കീഴെ ഒരു സെർബിയൻ പടയാളി മുൻപ് മൈനർ  കുഴിച്ചിട്ടതിനാൽ അയാൾ അനങ്ങിയാൽ ഉടനത് പൊട്ടി തെറിക്കും. അതിനാൽ അനങ്ങാതെ കിടക്കാൻ അയാൾ നിർബന്ധിതനാകുന്നു.

പരസ്പ്പരം യുദ്ധത്തിലേർപ്പെട്ട രണ്ടു രാജ്യങ്ങളിലെ പടയാളികൾ അതിജീവനത്തിനായി ഒരുമിച്ചു നിൽക്കേണ്ടിവരുന്നു. പക്ഷെ പൂർണ്ണമായി മറ്റൊരാളെ വിശ്വസിക്കാൻ ഇരുവർക്കും സാധിക്കുന്നില്ല. ആയുധശേഖരത്തിന്റെ മേൽക്കോയ്മയുള്ള രാജ്യത്തിനു മറ്റൊന്നിനു മേൽ വിജയം സാധ്യമാകും; ആ വിജയം അർത്ഥവത്തല്ലെങ്കിൽ പോലും. ചിത്രത്തിൽ ഒരു സൈനികൻ മറ്റൊരാൾക്ക്‌ വിധേയനാകുന്നത് ഈപറഞ്ഞ ആയുധബലത്തിന്റെ ശക്തികൊണ്ടാണ്. ചിത്രത്തിലുടനീളം ഉദ്വേഗം നിലർത്തുന്നുണ്ട്  തിരക്കഥാകൃത്ത് കൂടിയായ സംവിധായകൻ. പ്രകടനത്തിലും ക്യാമറ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റു നിലകളിലും അഭിനന്ദനം അർഹിക്കുന്നു ചിത്രം.

യുദ്ധ മുഖത്തെ സ്ഥിരം ബഹളങ്ങളില്ലാതെ തന്നെ അതിന്റെ തീവ്രത നന്നേ വെളിവാക്കുന്നുണ്ട് ചിത്രം. യുദ്ധം ആര് ആരംഭിച്ചുവെന്നോ,ആരുടെ നിലപാടിലാണ് ശെരിയെന്നോ തുടങ്ങിയ ആശയങ്ങൾ ആസ്വാദകനിൽ രാഷ്ട്രീയ ലക്ഷ്യങ്ങളോടെ കുത്തിവെക്കാതെ നിഷ്പക്ഷത നിലനിർത്തിയിടത്താണ് ചിത്രത്തിന്റെ പ്രസക്തി (സംവിധായകൻ ബൊസ്നിയക്കാരൻ ആണെന്നിരിക്കെ തന്നെ). കേന്ദ്ര കഥാപാത്രങ്ങളിലൂടെ, യുദ്ധം ഇരു രാജ്യക്കാരും ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല എന്നും അവ സൃഷ്ട്ടിക്കുന്നത് നഷ്ട്ടങ്ങൾ മാത്രമാണെന്നും ഉള്ള അവബോധം പങ്കുവെക്കുകയാണ് സംവിധായകൻ. ചിത്രത്തിന്റെ അവസാന രംഗം പകരുന്ന ആശയവും അത് തന്നെ. യുദ്ധത്തിനിടയിലെ UN ഇടപെടലുകളും, മാധ്യമ പ്രവർത്തകരുടെ ശ്രമങ്ങുമെല്ലാം ചിത്രം അവതരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.

74 ആം ഓസ്കാർ പുരസ്കാരത്തിൽ മികച്ച വിദേശ സിനിമയായി ചിത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. കൂടാതെ മറ്റു നിരവധി പുരസ്കാരങ്ങൾ ചിത്രം വാരിക്കൂട്ടി. ഡാനിസ് തനോവിച്ച് എന്ന സംവിധായകന്റെ ആദ്യ സംവിധാന സംരംഭമായിരുന്നു 'No Man's Land'. യുദ്ധത്തെ കുറിച്ചുള്ള തന്റെ നിലപാട് വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് സംവിധായകൻ. യുദ്ധം പ്രമേയമാക്കി ഒരുക്കിയ നിരവധി ചിത്രങ്ങൾക്കിടയിൽ സവിശേഷമായ ശ്രദ്ധ ക്ഷണിക്കുകയും,അർഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു ചിത്രം.